Tác giả:
Tiến sĩ Kevin D.Arnold
Theo thời gian, tất cả chúng ta đều cảm nhận được những mảng
tối của cuộc sống. Cuộc sống có thể làm cho ai đó thật sự
thăng hoa, nhưng đôi khi nhấn chìm họ trong đau khổ. Điều
không “bình thường” sẽ bám lấy tâm trạng buồn chán. Khi
chúng ta nhận thấy con tim không còn được vui trở lại, chúng
ta cần phải hành động ngay.
Trong tâm lý học, nghiên cứu về việc điều trị chứng trầm cảm
thường xuyên chứng minh rằng, một chiến lược được gọi là
Kích Hoạt Hành Vi (Behavioral
Activation), có thể thay đổi được tâm trạng tiêu cực.
Khi các chuyên gia tâm lý kiểm tra một phần của việc điều
trị nỗi buồn trong các phương pháp tiếp cận điều trị hành vi
nhận thức, thì chiến lược kích hoạt hành vi thực hiện độc
lập thường tỏ ra hữu hiệu. Bất kỳ ai trong chúng ta nếu
muốn vượt qua tâm trạng buồn chán thường xuyên, thì chúng ta
có thể thực hiện theo 3 bước sau đây để vực dậy niềm hạnh
phúc cho cuộc sống.
Bước 1: Thay Đổi Sự Tuyệt Vọng
Khi chúng ta cảm thấy buồn nản trong nhiều tuần lễ, chúng ta
thường tin tưởng một cách vô thức rằng mọi thứ sẽ không bao
giờ thay đổi. Bạn có thể nghe suy nghĩ của mình mách bảo
rằng mọi thứ sẽ không bao giờ thay đổi, rằng cuộc sống sẽ
luôn luôn buồn bã, và bạn sẽ cảm thấy bất lực không còn đủ
sức làm cho mình được hạnh phúc. Dĩ nhiên nỗi buồn làm lu
mờ đi tâm trí của chúng ta, ngăn cản chúng ta nhìn thấy được
bất kỳ khoảnh khắc hạnh phúc nào. Chúng ta bắt đầu quên
rằng trước đây chúng ta đã từng được sống vui vẻ, và chúng
ta thu hẹp lại bất kỳ khoảnh khắc hạnh phúc nào trong hiện
tại, do đó niềm vui sẽ mất dần hay bị quên lãng.
Để vượt qua cảm giác bị nỗi buồn nhấn chìm, chúng ta phải
bắt tâm trí của mình đếm lại những khoảnh khắc hạnh phúc
trước đây. Chúng ta phải chiến đấu với ý nghĩ cho rằng mọi
tuyệt vọng trong cuộc sống là có thật : Thời gian sẽ làm mọi
thứ trở nên tốt hơn, và chúng ta sẽ tìm lại được hạnh phúc
lần nữa. Chúng ta phải ghi lại bất kỳ khoảnh khắc nào mà làm
chúng ta cảm thấy vui vẻ. Những tâm trạng buồn chán có
khuynh hướng ngăn cản chúng ta ý thức đến những trải nghiệm
hạnh phúc, do đó chúng ta sẽ không chú ý và không thể gợi
lại được những giây phút vui vẻ này. Để thay đổi tình trạng
tuyệt vọng, chúng ta phải cố gắng tập trung để tìm thấy
những khoảnh khắc vui vẻ, và ghi lại chúng một cách cẩn thận.
Hành động cuối cùng để thay đổi tình trạng tuyệt vọng đòi
hỏi chúng ta phải xây dựng một niềm tin mới…niềm tin này dựa
vào những trải nghiệm trong quá khứ và hiện tại. Thông
thường, người ta nhận thấy loại cấu trúc sau đây có lợi
trong việc xây dựng niềm tin mới: Trong khi tôi:…., sự thật
là……., và tôi biết là tôi có thể…..Ví dụ như: “Trong khi tôi
cảm thấy chán nản và tuyệt vọng, sự thực là tôi đang hồi
tưởng lại những khoảng thời gian như thế này trong quá khứ,
nhưng tuần này tôi đã có được những niềm vui, và bây giờ tôi
có thể hạnh phúc trở lại cho dù tôi phải cố gắng một chút để
có được những khoảnh khắc tuyệt vời này”. Nếu chúng ta viết
xuống niềm tin mới này, rồi lặp lại nhiều lần trong ngày,
thì chúng ta thường sẽ có thể xây dựng được niềm tin mới,
nhờ đó giúp chúng ta đẩy lùi cảm giác buồn chán lại phía sau.
Bước 2: Tìm Kiếm Niềm Vui
Kế tiếp, chúng ta có thể xây dựng một công thức hạnh phúc từ
những trải nghiệm của bản thân. Phần đông chúng ta sở hữu 3
lĩnh vực liên quan đến hạnh phúc: quá khứ, hiện tại, và
tương lai. Đầu tiên, ôn lại những gì đã xảy đến trong cuộc
sống và viết xuống những trải nghiệm đã mang đến cho chúng
ta hạnh phúc. Thứ hai, lướt qua những khoảnh khắc hạnh phúc
hiện tại mà bạn lưu ý, rồi viết xuống lại những khoảnh khắc
này. Sau cùng, kiểm tra lại những giấc mơ của bạn, và lên
danh sách những việc mà bạn luôn muốn thực hiện, nhưng vẫn
chưa dành thời gian để thực hiện những việc này. Sau khi
chúng ta viết ra 3 phần này, hãy đánh giá mức độ hạnh phúc
mà bạn có thể cảm nhận được nếu bạn thực hiện từng phần
trong danh sách. Nếu chúng ta muốn quyết định làm những
việc mà có thể đó là động lực lớn nhất thúc đẩy chúng ta,
thì hãy khoanh tròn những phần nào được đánh giá cao nhất.
Bước 3: Lên Kế Hoạch cho Hạnh Phúc của Bạn
Bây giờ là thời điểm vực dậy niềm hạnh phúc của bạn. Chúng
ta phải sử dụng thời gian mỗi tuần để xây dựng lại niềm vui
cho cuộc sống, bởi vậy chúng ta phải lập thời biểu để sống
vui vẻ. Lên kế hoạch mỗi ngày để thực hiện những phần được
khoanh tròn trong danh sách. Đối với danh sách những việc
cần làm trong “tương lai”, nhiều người sử dụng thời gian để
lên kế hoạch những hạng mục “luôn luôn muốn thực hiện”.
Hạnh phúc thường sẽ thay thế những tâm trạng buồn chán khi
bạn tạo lại được niềm vui trong cuộc sống. Cho dù chúng ta
có theo đuổi kế hoạch đó hay không, thì chúng ta cũng phải
nỗ lực để xây dựng niềm vui trong cuộc sống.
Tôi thường sử dụng hình ảnh bờ hồ (bờ biển, bờ sông) bị xói
mòn để giúp mọi người hiểu được tại sao chúng ta phải lên kế
hoạch hạnh phúc. Hãy nghĩ đến bờ hồ Eire - nó đang bị xói
mòn. Chúng ta bị kẹt trong những mảng tối cuộc đời với những
khoảnh khắc hạnh phúc đang dần bị mất đi. Nhưng chúng ta có
thể lên kế hoạch hạnh phúc cho cuộc sống và xây đắp lại “bờ
hồ” đang bị xói mòn. Chúng ta có thể giữ cho hạnh phúc
không bị trôi tuột xuống “Hồ” bằng cách xây đập củng cố lại
chúng.
Kết Luận:
Chắc chắn một số người trong chúng ta sẽ cần đến sự giúp đỡ
để đảo ngược khuynh hướng buồn chán cố hữu. Nhưng chúng ta
cũng nên nhớ rằng, cuộc sống là nơi tốt nhất để tìm ra những
điều làm chúng ta cảm thấy hạnh phúc. Những tâm trạng buồn
chán luôn cố gắng tô đen cuộc đời của chúng ta, nhưng chúng
ta có thể vực dậy hạnh phúc bằng những ước mơ. Nếu chúng ta
bắt đầu làm những việc mà chúng ta cảm thấy hạnh phúc, thì
chúng ta sẽ xua đuổi được những mảng tối của cuộc đời.
